Yaşlılara Özel Hizmet
Doç. Dr. Zeynel Abidin Öztürk
Bölgemizde bir ilk; Geriatri (Yaşlı Sağlığı) Merkezi Gaziantep Üniversitesi Tıp Fakültesi Geriatri Bilim Dalı Başkanı Doç. Dr. Zeynel Abidin Öztürk Şahinbey Eğitim ve Araştırma Hastanesinde faaliyet göstermekte olan Geriatri Kliniği hakkında bilgi verdi.
Ülkemiz gibi gelişmekte olan ülkelerde yaşlı nüfus hızlı bir artış göstermektedir. Şu anda yaşlı sağlığı ve bakımı daha önce hiç olmadığı kadar önem kazanmıştır. Önümüzdeki süreçte de bu ihtiyaç daha da artarak devam edeceği tahmin edilmektedir.
Hastanemizde Geriatri Bilim Dalı 4 yıl önce kurulmuş olup, son bir yıldır 9 yataklı servisi ve 2 polikliniği ile birlikte halkımıza hizmet vermektedir. Bilim Dalımızda bir öğretim üyesi, 2 yan dal araştırma görevlisi ve 2 araştırma görevlisi çalışmaktadır.
Geriatri Bilim Dalımız Güneydoğu ve Doğu Anadolu Bölgesi için ilk ve tek olma özelliğini sürdürmekte ve bu da üniversitemizin sağlık alanında geldiği noktayı göstermesi açısından manidardır.
Geriatri nedir ve geriatrik değerlendirmenin standart erişkin değerlendirmesinden farkları nelerdir, açıklar mısınız?
Geriatri, 65 yaş ve üstü kişilerin koruyucu hekimlik uygulamalarıyla sağlıklı yaşlanmalarını hedefleyen Bilim Dalıdır.
Geriatri nedir ve geriatrik değerlendirmenin standart erişkin değerlendirmesinden farkları nelerdir, açıklar mısınız?
Geriatri, 65 yaş ve üstü kişilerin koruyucu hekimlik uygulamalarıyla sağlıklı yaşlanmalarını hedefleyen, ayrıca bu yaş grubunun sağlık sorunları, akut ve kronik hastalıklarının tanı, tedavi ve takibini yapan, sosyal ve fonksiyonel yaşamları, yaşam kaliteleri ile ilgilenen bir bilim dalıdır. Amacı, hastalıkların ya da engellerin önlenerek ve tedavi edilerek sağlık şartlarının iyileştirilmesidir.
Geriatride yaşlı birey bir bütün olarak değerlendirilir. Yaşlanan bireyin vücut yapısı genç erişkinlere göre fizyolojik yönden değişiklikler göstermektedir. Farklı organları içerecek şekilde vücudumuzdaki birçok sistemde fonksiyonel gerilemeler meydana gelmektedir. Geçirilen basit bir ishal atağı dahi ciddi bir böbrek hasarına yol açabilir. Ayrıca yaşlı bireylerde hastalıklara ait semptomlar da belirgin olmayabilir. Solunum yollarını kapsayan bir enfeksiyon tablosunda genç erişkinlerde ateş, öksürük, kanda enfeksiyona ait parametrelerde yükselme görülebilirken yaşlı bireylerde bu bulguların hiçbirisini içermeyecek şekilde silik bir klinik ile kendini uzun bir süre saklayabilir. Böyle bir tabloda hastalıklar ile normal yaşlanmanın sonuçları birbirinden dikkatlice ayrılmalıdır. Geriatristin (yaşlı hekimi) temel amacı bireylerin sağlıklı yaşlanmasına katkıda bulunmaktır.
Polikliniklerimizde çok yönlü geriatrik değerlendirme (ÇYGD) uygulanmaktadır. Bu şekilde yaşlı hasta fonksiyonel, fiziksel, sosyal, çevresel ve psikolojik yönden değerlendirilmektedir. ÇYGD koruyucu hekimlik uygulamaları ve belirti vermeyen bazı hastalıkların erken tanısı ile yaşlının sağlığını korumakta, fonksiyonel düzeyini ve yaşam kalitesini arttırmakta, yaşam süresini uzatmaktadır. Ayrıca hipertansiyon, diyabet, hiperlipidemi, koroner arter hastalığı gibi yaşlıda sık görülen kronik hastalıkların yanında unutkanlık (demans), depresyon, deliryum, düşme, idrar kaçırma, bası yarası, hareketsizlik, osteoporoz, çoklu yanlış ilaç kullanımı, malnutrisyon (beslenme bozukluğu), sarkopeni (kas kaybı) ve kırılganlık gibi yaşlılarda sıklıkla gördüğümüz geriatrik sendromların tanısı, tedavisi ve takibi de yapılmaktadır. Her bir hasta için yaklaşık 45 dakika süren bu kapsamlı geriatrik değerlendirme ile gözden kaçabilecek, yavaş ilerleyen birçok hastalık yakalanabilmekte ve böyle bir değerlendirme bu yaş grubundaki bireyler için aynı zamanda bir çekap (check-up) özelliği de taşımaktadır.
Sonuç olarak, Geriatri polikliniğine kimler başvurabilir?
Bölümümüze 65 yaş üzeri tüm dahiliye hastaları ve bunun yanı sıra, prostat hastalıkları, düşmeler, kırıklar, kemik-kas erimesi, kilo kaybı, besleme yetersizliği, kireçlenme, inkontinans (istemsiz idrar ya da gaita kaçırma), depresyon, demans (bunama hastalığı) ve doğru ilaç kullanımı yönünden herkes başvurabilirler.