“ÖZELLİKLİ İŞLEMLER YAPIYORUZ”
Bültenimizin bu ayki sayısında Çocuk Kardiyolojisi Bilim Dalı Öğretim Üyesi Dr. Öğr. Üyesi Derya Aydın Şahin ile keyifli bir röportaj gerçekleştirdik.
Türkiye’de, çok az merkezde yapılan özellikli işlemlerin GAÜN Çocuk Kardiyolojisi Bilim Dalı bünyesinde başarı ile yapıldığına dikkat çeken Dr. Öğr. Üyesi Derya Aydın Şahin, “GAÜN Hastanesi Çocuk Kardiyolojisi Bilim Dalı’nda Prof. Dr. Osman Başpınar hocamızın başkanlığında 4 öğretim üyesi olarak çalışmaktayız. Diğer hocalarımız Prof. Dr. Mehmet Kervancıoğlu, Prof. Dr. Metin Kılınç’tır. Ayrıca bir yan dal asistanımız bulunmaktadır. Çocuk kardiyolojide çalışmak özverili ve uyum içinde olmayı gerektiren bir ekip işidir. Poliklinik hizmeti olarak 3 EKO odamız mevcut olup 2 tıbbi sekreterimiz vardır. Anjio ünitemizde ise 4 hemşiremiz, 3 radyoloji teknisyenimiz ve 1 personel arkadaşımız ile çalışmaktayız. Yaptığımız iş gereği mesai dışında ve hafta sonları acil vakaları olan bir branşız. Bu nedenle özveri ve uyum içinde titizlikle çalışan ve bize her zaman destek olan mesai arkadaşlarıma çok teşekkür ediyorum” dedi.
Dr. Öğr. Üyesi Derya Aydın Şahin ile gerçekleştirdiğimiz röportaj…
Öncelikli olarak kendinizden bahsedebilir misiniz?
1976 yılında Adana’nın Kozan ilçesinde doğdum. İlk, orta ve lise eğitimimi Kozan’da tamamladım. 2000 yılında Çukurova Üniversitesi Tıp Fakültesi’nden mezun oldum. 2007 yılında Gaziantep Üniversitesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanlığı, 2014 yılında ise GÜTF Çocuk Kardiyoloji Yan Dal Uzmanlığı eğitimimi tamamladım. 2015-2017 yılları arasında İstanbul Süleymaniye Kadın Doğum ve Çocuk Hastalıkları Eğitim ve Araştırma Hastanesi’nde Çocuk Kardiyoloji mecburi hizmetimi yaptım. 2017-2020 arasında Mersin Şehir Hastanesi’nde Çocuk Kardiyoloji uzmanı olarak çalıştım. Aralık 2020’den bu yana ise Gaziantep Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı, Çocuk Kardiyolojisi Bilim Dalı’nda öğretim üyesi olarak çalışmaktayım. Evli ve 2 kız çocuğu annesiyim.
Alanınızda yaptığınız çalışmalardan bahseder misiniz?
32 adet uluslararası ve 12 adet ulusal yayınım, 60’tan fazla uluslararası, ulusal sözel ve poster bildirilerim mevcuttur. Ayrıca iki kez en iyi girişimsel olgu birincilik ödülü aldım. En iyi Pulmoner Hipertansiyon araştırma ikincilik ödülü ve TÜBİTAK UBYT Bilim Teşvik Ödülü gibi ödüllerim de var.
GAÜN Hastanesi Çocuk Kardiyolojisi Bilim Dalı kaç kişilik bir ekipten oluşuyor? GAÜN Çocuk Kardiyolojisi Bilim Dalı ’nın özellikli bir hizmeti var mı?
GAÜN Hastanesi Çocuk Kardiyolojisi Bilim Dalı’nda Prof. Dr. Osman Başpınar hocamızın başkanlığında 4 öğretim üyesi olarak çalışmaktayız. Diğer hocalarımız Prof. Dr. Mehmet Kervancıoğlu, Prof. Dr. Metin Kılınç’tır. Ayrıca bir yan dal asistanımız bulunmaktadır. Çocuk kardiyolojide çalışmak özverili ve uyum içinde olmayı gerektiren bir ekip işidir. Poliklinik hizmeti olarak 3 EKO odamız mevcut olup 2 tıbbi sekreterimiz vardır. Anjio ünitemizde ise 4 hemşiremiz, 3 radyoloji teknisyenimiz ve 1 personel arkadaşımız ile çalışmaktayız. Yaptığımız iş gereği mesai dışında ve hafta sonları acil vakaları olan bir branşız. Bu nedenle özveri ve uyum içinde titizlikle çalışan ve bize her zaman destek olan mesai arkadaşlarıma çok teşekkür ediyorum.
Ayrıca ekibimizde Kalp Damar Cerrahisi Ana Bilim Dalı Başkanı olan Prof. Dr. Mehmet Adnan Celkan hocamız ve asistanları, Çocuk Yoğun Bakım ekibi, Yenidoğan Yoğun Bakım ekibi ve değerli pediatri asistanlarımız bulunmaktadır. Bize destekleri için hepsine tek tek teşekkür ediyorum.
GAÜN Çocuk Kardiyolojisi Bilim Dalı’nın hemen hemen tüm işlemleri özelliklidir. Türkiye’de, sayısı bir elin parmakları kadar bile olmayan, çok az merkezde yapılan özellikli işlemler bilim dalımızda başarı ile yapılmaktadır.
Tüm doğumsal kalp hastalıkları (siyanotik kalp hastalıkları, ritim problemleri, kalpteki delikler, kapaklardaki darlıklar ve yetersizlikler, damarlardaki darlıklar, kalpten çıkan ana damarlardaki anormal çıkışlar vb.) ve sonradan kazanılmış kalp hastalıklarının (kalp romatizması, myokarditler, perikarditler, infektif endokardit, senkop ve ritim problemleri) tanısı, takibi ve tedavisi, anne karnındaki bebeklerde fetal EKO ile doğuştan kalp anormalliklerinin olup olmadığının tespit edilmesi ve doğumdan sonraki takip ve tedavisinin (doğar doğmaz yenidoğan yoğun bakıma yatırılarak anjio ile gerekli girişimleri) planlanması kliniğimizde yapılmaktadır. Ayrıca çoğu kalp deliklerinin ve normalde kapanması gereken damarların açık kalması sonucu gelişen hastalıklarda bu açıklıkların cihaz ile kapatılması, darlık olan kalp kapaklarına ve damarlarına anjio ile balon uygulanarak açılması veya gereken yerlere damarın açık kalmasını sağlayan stentler konulması, kapak yapısı bozulmuş hastalara anjio işlemi ile kapak yerleştirilmesi, açık kalp ameliyatı öncesi cerraha yol gösterecek kalp görüntülemesinin yapılması, ritim problemi olan hastalara acil olarak gerek geçici gerekirse kalıcı kalp pili takılması ve ICD (intra kardiyak defibrilatör) cihazlarının anjio yöntemi ile yerleştirilmesi gibi birçok özellikli işlemler yapılmaktadır. En önemlisi ise çoğu işlemden sonra hastanın ertesi gün evine gidebilmesi ve normal yaşamına devam edebilmesidir.
Doğuştan ve sonradan olan kalp rahatsızlığı nasıl anlaşılır? Ebeveynlerin dikkatli olmaları konusunda neler söyleyebilirsiniz?
Doğuştan kalp hastalıklarında belirtiler bebek ilk doğduğu andan itibaren başlayabilir veya adölesan döneme kadar hiç bulgu vermeyebilir veya herhangi bir yaşta tesadüfen saptanabilir. Yenidoğan ve bebeklik döneminde en fazla dikkat çeken bulgu morarma, hızlı nefes alma, beslenirken çabuk yorulma, huzursuzluk ve kilo alamama gibi durumlardır. Sonradan kazanılan kalp hastalıklarında ise öyküde genellikle son 1 ay içinde geçirilmiş bir üst solunum yolu enfeksiyonu vardır. Bunun sonucunda kalp romatizması, çocuklarda özellikle koroner arterlerde tutulum yapan Kawasaki hastalığı, kalp kası veya kalbi saran zarın iltihabı veya her türlü ritim problemleri görülebilir. Ayrıca çarpıntı, göğüs ağrısı, çabuk yorulma, bayılma gibi bulgular kalp hastalığının habercisi olabilir. Veya herhangi bir nedenle başvurulan doktor tarafından kalpte üfürüm duyulması ile hasta tarafımıza yönlendirilebilir. Ebeveynler bu gibi durumlarda dikkatli olmalı ve özellikle aile öyküsü bulunması halinde mutlaka çocuk kardiyoloji bölümüne başvurmalıdır.
Aileler çocuklarının kalbinde bir sorun olduğunu nasıl anlayabilirler?
Aile öyküsü kalp hastalıklarında çok önemlidir. Özellikle ailede erken yaşta ani ölüm, ritim problemi, işitme kaybı öyküsü olması önemlidir. Çocuğunda morarma, çabuk yorulma, nefes darlığı, göğüs ağrısı, çarpıntı, bayılma, küçük bebeklerde özellikle beslenirken çabuk yorulma, sık sık nefes alma ve kilo alamama gibi problemler olduğunda kalp hastalıkları olabileceği akla gelmeli ve doktora başvurulmalıdır.
Çocuklarda en çok karşılaştığınız kalp hastalığı nedir? Bunun nedeni ne?
Çocuklarda daha önce de belirttiğim gibi doğumsal veya sonradan kazanılmış kalp hastalıkları olabilir. Doğumsal kalp hastalıklarından en sık VSD, ASD gibi kalpte delikler ve damar anomalileri görülür. Sonradan kazanılmış kalp hastalıklarında ise romatizmal kalp hastalıkları, viral enfeksiyonlar sonrasında (özellikle son zamanlarda Covid-19 enfeksiyonu sonrası) görülen myokardit ve perikardit dediğimiz kalp kası ve zarının iltihabı, Kawasaki hastalığı dediğimiz en az 5 gün düşmeyen ateş sonrası gelişen ve özellikle koroner arterleri tutan küçük damar iltihaplarını sık görmekteyiz.
Bu hastalıkların nedenini tam olarak bilememekteyiz, multifaktöryel nedenler (genetik nedenler, annenin sistemik hastalığının olması, gebelikte ilaç, alkol, sigara kullanımı, annenin radyasyona maruz kalması, çocuğun immün yanıtı, geçirilmiş enfeksiyonlar vs) sorumlu tutulmaktadır.
Çocuklarda rastlanılan kalp hastalıkları ölüme sebep olur mu?
Evet. Maalesef çocuklarda rastlanılan kalp hastalıkları da erişkinlerde olduğu gibi ani ölümlere neden olabilir. Yapısal kalp hastalığı olanlar (kalp kası hastalıkları özellikle hipertrofik kardiyomyopati, restriktif kardiyomyopati, koroner arter anomalileri, ameliyat edilmiş doğumsal kalp hastalığı vs), doğuştan veya kazanılmış ritim bozuklukları (uzun QT, kısa QT sendromu, Wolff- Parkinson- White Sendromu vs) ve diğer nedenler (ilaçlar ve enerji içecekleri, künt göğüs travması vb) çocuklarda ani ölümlere neden olabilir. Ani ölümlerin yaklaşık %20-25’i spor aktiviteleri sırasında olmaktadır.
Erken teşhis ne kadar önemli?
Erken teşhis çok önemlidir. Çünkü daha önceden teşhis edilen gerek bazı ritim bozukluklarının gerekse doğuştan mevcut olan kalp deliklerinin, kalp kapaklarında ve damarlarda olan darlıkların ve bazı kalp kası hastalıklarının tedavisi erken teşhis ile mümkündür. Özellikle ritim bozukluğu tespit edilen hastalarda göğüs kası içine kalıcı kalp pili veya ICD dediğimiz elektro şok cihazının yerleştirilmesi, kalpte tespit edilen delik ve darlıklar erken tedavi ile ani ölümlerden korunur ve yaşam süreleri uzatılır.
Çocuklardaki kalp rahatsızlıklarının tedavi şekilleri nedir?
Çocuklarda kalp hastalıklarının tedavi yöntemleri hastalığa göre değişmektedir. Bazı hastalıklar teşhis edildikten sonra sadece izlenir, bazılarının ise ilaçla tedavisi mümkündür. Fakat daha ağır olan kalp hastalıklarının tedavisi ise anjio yöntemi ile veya açık kalp ameliyatı ile yapılır. Biz kliniğimizde çoğu kalp hastalıkların tedavisini anjio ile yapmaktayız. Özellikle ASD, VSD gibi kalp deliklerini ve doğuştan PDA gibi damar açıklığı olan hastaları şemsiye benzeri cihaz ile kapatma, kalpte kapak ve damarda olan darlıkları balon yöntemi ile açma veya damarda sürekli bir açıklık gerekiyorsa stent koyma, ritim bozukluğu olan hastalara kalp pili yerleştirilmesi gibi işlemler kliniğimizde başarı ile yapılmaktadır. Açık kalp ameliyatı gereken hastalarda ise ameliyat öncesi anjio ile görüntüleme yapılmaktadır. Bilindiği gibi anjio yöntemi ile olan tedavinin açık kalp ameliyatına göre avantajları fazladır. Hastanın göğüs kafesi açılmamakta, yoğun bakım süreci olmamakta, hasta aynı gün ayağa kalkıp ertesi gün ise taburcu olmaktadır. Anjio ile yapılan bu işlemler kolay değildir, multidisipliner bir ekip işidir, tecrübeli ellerde yapılması gerekmektedir. Kliniğimizde yeterli tecrübemiz mevcuttur, ekip ile uyumlu çalışmamız güzel ve başarılı sonuçlar almamızda en büyük etkendir.
Çocukların nasıl bir beslenme, yaşam tarzı olmasını önerirsiniz?
Aslında biz aynı zamanda çocuk hekimiyiz. Tüm çocuklara sağlıklı beslenme, spor yapma, bol su içme ve özellikle hazır katkı maddeleri olan gıdalardan ve enerji içeceklerinden uzak durmalarını önermekteyiz.
Şimdiye kadar gördüğünüz, karşılaştığınız en ilginç vaka neydi?
Aslında Doğu ve Güneydoğu Bölgesi’nin merkezi olduğumuz için çok vaka görmekteyiz. Bu nedenle neredeyse her gün birden fazla ilginç vaka ile karşılaşmaktayız. Ama aklıma gelen bir vakayı söyleyebilirim. Son zamanlarda spor yaparken karşılaşılan ani ölümlerin sosyal medyada çok duyulması ile birlikte spor raporu için hastalar bizlere başvurmaktadır. 17 yaşında profesyonel sporcu olan bir hastamız rutin kontrol için polikliniğimize başvurmuştu. Yapılan muayenesinde kalpten çıkan aort damarında doğuştan ağır darlık tespit ettik. Daha sonra anjio ile aort damarına yeterli kan akımını sağlamak için stent yerleştirdik ve hastayı herhangi bir açık kalp ameliyatına gerek kalmadan şifa ile taburcu ettik. Aslında bizim için sıradan bir durumdu ama aile ve çocuğun kendisi çok şaşırmıştı.
İleriye yönelik beklentileriniz, projeleriniz nelerdir?
Tabii ki ileriye yönelik çok beklentilerimiz ve projelerimiz var. Özellikle son yıllarda hızla gelişen neredeyse cerrahiye alternatif olan dünya çapındaki gelişmeleri takip etmekteyiz ve bu işlemleri de kliniğimizde uygulamaktayız. Maalesef ülkemizdeki ekonomik koşullar nedeniyle malzeme fiyatlarındaki artışlar bir miktarda olsa işlemlerimizi kısıtlamaktadır. Beklentimiz işlemlerimize kısıtlama olmadan devam etmek ve çocuklarımıza şifa dağıtmak. Projelerimiz ise kliniğimizde yaptığımız tecrübeleri gerek yurt içi gerek yurt dışındaki meslektaşlarımıza aktarmak ve literatüre daha fazla katkıda bulunmak. Daha önce de kliniğimizde ulusal ve uluslararası katılımlı canlı vakalar ile birçok workshop düzenledik. Kliniğimizde en son Mart 2022’de uluslararası kalp deliklerinin kapatılması konulu eğitim çalıştayı düzenledik, birçok yerli ve yabancı meslektaşımıza deneyimlerimizi canlı vakalar üzerinde uygulamalı olarak aktardık. Çok güzel geri dönüşler aldık.
Röportaj/Fotoğraf: Elif EMİROĞLU SÖNMEZ