Organ Naklinde Dev Adımlar GAÜN Organ Nakli Merkezi
Güneydoğu Anadolu Bölgesi’nde en çok organ naklini gerçekleştiren ve Gaziantep’te karaciğer naklini yapan tek merkez olan; Gaziantep Üniversitesi Organ Nakli Merkezi bültenimizin bu ayki konusu oldu.
Bölgedeki ciddi ihtiyaca cevap veren merkez; hasta memnuniyetini ve yapılan işin kalitesini önemseyerek işleyişini sürdürüyor.
Ameliyathanesiyle, kliniğiyle, polikliniğiyle, hemşire veya personeliyle hastaları sahiplenen, onların sıkıntılarıyla ilgilenen, empatiyle çalışan bir ekiplerinin olduğunu vurgulayan Organ Nakli Birim Sorumlusu Prof. Dr. Sacid Çoban, “ Kurulduğumuz günden bu yana toplam 367 adet organ nakli gerçekleştirdik. Gittikçe artan bir ivmemiz söz konusu. Özellikle bu yıl daha farklı bir vizyon ve misyonla devam ediyoruz. Böbrek nakli konusunda ciddi çalışmalarımız mevcut. Şu anda Gaziantep içerisinde karaciğer naklini tek yapan merkez biziz. Bu yönümüzle bölgeye de hitap ediyoruz” ifadelerine yer verdi.
Organ Nakli Birim Sorumlusu Prof. Dr. Sacid Çoban ile Gaziantep Üniversitesi Organ Nakli Merkezi hakkında gerçekleştirdiğimiz o röportajla sizlerleyiz…
Hastanemiz bünyesinde “Organ Nakli Merkezi” hizmet vermekte. Bu merkez ne zamandır hizmet veriyor? Merkezden bahseder misiniz?
Organ nakli merkezimiz 2009 yılında kuruldu. O yıldan bu zamana kadar da işleyişimiz başarıyla devam etmektedir. Hem karaciğer hem de böbrek nakli ünitemiz işleyişine devam ediyor. Karaciğer naklinde de böbrek naklinde de canlıdan ve kadavradan nakiller yapmaktayız. Bu zamana kadar yapılan karaciğer nakil sayımız 104’tür. Böbrek nakil sayımız ise 263. Şu ana kadar yapmış olduğumuz toplam organ nakil sayımız ise 367’dir. Gittikçe artan bir ivmemiz söz konusu. Özellikle bu yıl daha farklı bir vizyon ve misyonla devam ediyoruz. Böbrek nakli konusunda ciddi çalışmalarımız mevcut. Şu anda Gaziantep içerisinde karaciğer naklini tek yapan merkez biziz. Bu yönümüzle bölgeye de hitap ediyoruz. Hastanedeki tüm birimler organ nakli ekibinin içinde sayılabilir. Çünkü her üniteyle, her bölümle çalışıyoruz. Her bölümü ilgilendiren konsültasyonlarımız oluyor. Hastaneyi kapsayan büyük bir ekibimiz mevcut. Aynı zamanda ameliyathanede, klinikte ve poliklinikte de hemşire ve personellerimizden oluşan büyük bir ekiple çalışmaktayız.
GAÜN Organ Nakli Merkezini diğer merkezlerden ayıran nedir?
Ekibimizi ayırt eden en önemli özellik; hasta memnuniyetini ve yapılan işin kalitesini arttırmak üzere yapılan çalışmalardır. Biz kliniğimize hiçbir şekilde hasta yakını almıyoruz. Hastaların enfeksiyon riskinden dolayı hasta yakınını hastanın yanına almadığımız için hasta yakını da biz oluyoruz. Personelimiz özveriyle çalışıyor. Hastalara, yakınlarının gösterdiği şefkati personelimiz gösteriyor. Hastaların tüm ihtiyacına ekibimiz koşuyor. Ameliyathanesiyle, kliniğiyle, polikliniğiyle, hemşire veya personelimizle; hastaları sahiplenen, onların sıkıntılarıyla ilgilenen, empatiyle çalışan bir ekibimiz var. Birçok merkezden farklı olarak; hasta memnuniyetini ve yaptığımız işin kalitesini önemseyerek çalışıyoruz.
Dünya’da ve Türkiye’de organ nakli konusundaki gelişmeleri nasıl buluyorsunuz? Bu gelişmelerden bahseder misiniz?
Organ nakli konusundaki gelişmeleri ele almadan önce organ naklinin gerekliliğini ifade eden birkaç şeyi belirtmek istiyorum. Böbrek nakli olmadan önce, diyaliz sürecindeyken hastalarımız günlük olarak limitli, belli bir miktarda bazı yemeklerden yiyebiliyor ya da limitli olarak su içebiliyor. Bu nedenle bir hastamız bu durumla ilgili şöyle bir ifade de bulunmuştu; “Bizim hastalığımız iftarı olmayan bir oruca benziyor.” Bir başka hastamız ise; “Siz tatile giderken yanınıza almanız gereken şeyler nelerdir diye düşünür, hemen yola çıkabilirsiniz. Ancak biz bir yere gitmeden önce orada bir diyaliz merkezi var mı diye araştırmalara giriyoruz” demişti. Haftanın 3-4 günü 3-4 saat bir diyaliz ünitesine bağlı olarak yaşamak veya yeme içme hususunda limitli olarak yaşamak kolay bir şey değil. Böbrek nakli, hastalarımız için çok ciddi bir umuttur. Biz böbrek naklini yaparken böbreği kasık bölgesine yakın bir yerde olacak şekilde nakil işlemini yapıyoruz. Hastalarımız nakil işleminden sonra elleriyle o bölgeyi tutarak geziyor. “Çok kıymetli ve değerli bir şeyi taşımak ne kadar da zor” diyorlar. Organ naklinin önemini ve kıymetini bu kadar kıymetli bir şeyi taşıyan hastalarımızdan öğrenebiliriz diye düşünüyorum.
Organ nakli konusundaki gelişmelere gelince; ilk nakiller yapıldığında başarı oranı çok düşükmüş. Çünkü organ reddi denilen bir konuyla baş başa kalınmış. Ancak immünsupresif ajanların bulunması ve kullanılmasıyla organ naklinde çağ atlanmıştır. Tüm dünyada nakil sonrası başarı oranı ise yüzde doksanın üstüne çıkmıştır. Türkiye’deki gelişmeler de çok ciddi bir ivmeyle devam etmektedir. Şu anda Türkiye, canlıdan karaciğer naklinde sayı olarak da kalite olarak da Avrupa’da birinci ülkedir. Bütün dünyada ise ikinci sırada yer almaktadır.
Böbrek nakli okulu, akademisi gibi bazı yenilikleriniz söz konusu? Bu yeni gelişmelerden bahseder misiniz?
Böbrek nakli okulu ve akademisi olmak üzere iki ayrı birim oluşturduk. Bu birimler Türkiye’de ilk defa tasarlanmış birimlerdir. Böbrek nakli okulunda; böbrek nakli bekleyen hastalar yani diyaliz hastaları, böbrek nakli olan hastalar, hasta yakınları ve böbrek naklinde verici olanlar ayrı ayrı gruplar halinde eğitime tabi tutuluyor. Böbrek nakli bekleyen hastalara; böbrek nakli hakkında, ameliyatlar hakkında, nakil öncesi ve nakil sonrası süreçler hakkında eğitimler veriyoruz. Özellikle böbrek nakli beklerken yani diyaliz sürecindeyken naklin başarısını kötü etkileyen faktörler konusunda hastaları uyarıyoruz. İlerde nakil olduklarında nakil başarısını arttırmak için dikkat edilmesi gereken hususları belirtiyoruz. Böbrek nakli döneminde dikkat edilmesi gereken, naklin başarısını etkileyen faktörleri ayrıca anlatıyoruz. Nakil olan hastalarda da nakil sonrası böbrek reddinin veya enfeksiyonun önüne geçmek için önlem olarak alınması gereken konuları ele alıyoruz. Böbrek nakli olan veya bekleyen hastaların yakınları ile yapılan toplantılarda ise; hastalara şefkatle yaklaşmaları gerektiği konusunda, hastanın zor bir süreçten geçtiğini anlatarak hastaları rahatlatmaları hususunda eğitimler veriyoruz. Böbrek nakli okulunda; diyaliz ünitelerinde çalışan hemşire, personel ve diyaliz hekimleri için de eğitimler yapılıyor.
Böbrek nakli atölyesinde ise her hastayla ayrı ayrı görüşmelerimiz oluyor. Bu görüşmelerde hastaların kendi içlerinde yaşadığı, ifade edemediği veya çözüm bulamadığı problemler ele alınıyor. Bu problemlere çözüm bulmak için “Psikolojik Destek Birimimiz” aracılığıyla çözümler üretmeye çalışıyoruz. Böbrek nakli okulumuz için bir sınıf planladık. Sınıfımızın fiziki şartlarının daha iyi olması için çalışmalar yapıyoruz. Ancak bu süreçte hastane oditoryumunda okul faaliyetlerine başladık. Önümüzdeki yıl için kayıtlar alacağız. Sınıflarımız 60 kişiden oluşacak. Sınıflarımız için daha sonrasında ders programları oluşturacağız. Bu ders programı ile birlikte bütün bir yıl boyunca aylık eğitimler yapacağız. Bu eğitimleri düzenleyen büyük bir ekibimiz söz konusu. Ayrı branşlardan birçok hocanın kendi alanlarıyla ilgili önemli olan noktaları derlediği dersler yapılıyor. Atölye çalışmalarımızla ilgili ileride daha detaylı bilgiler vereceğiz. Çünkü bu alanda şu sıralar ciddi bir yapılanmamız söz konusu. Amacımız eğitimli hasta, eğitimli hasta bakıcı, eğitimli ekip, eğitimli hasta yakını oluşturmaktır. Böylelikle ameliyat sonrası karşılaştığımız problemlerin önüne daha rahat geçebilmiş olacağız.
İleriye yönelik beklentileriniz, hedefleriniz nelerdir?
İleriye dönük olan hedeflerimiz arasında; hem karaciğer hem de böbrek nakli ünitesini daha da büyütmek ve çevre illere de hitap edebilecek büyük bir referans merkezi haline dönüşmek vardır.
Röportaj/Fotoğraf: Elif EMİROĞLU