“MULTİDİSİPLİNER VE BÜTÜNCÜL BİR YAKLAŞIMLA ÇALIŞIYORUZ”
Bültenimizin bu ayki sayısında GAÜN Hastanesi Anesteziyoloji ve Reanimasyon Anabilim Dalı hekimlerinden Dr. Öğr. Üyesi Elzem Şen ile bir röportaj gerçekleştirdik.
Dr. Öğr. Üyesi Elzem Şen, “Anestezi alanı, iş yükü ağır olan bir meslek grubunda bulunuyor. Çoğunlukla yüksek riskleri bulunan hastaların tedavilerini üstlendiğimiz için stresli bir çalışma alanı olarak nitelendirebiliriz. Kapalı alanda çalışmak da bu stres durumunu arttırabiliyor. Kan yoluyla ve hava yolu ile bulaşan enfeksiyona açık (Covid virüsü, HIV, Hepatit. Tbc vs) bir meslek grubu olmamız kişisel koruyucu ekipmanların tedariki ve kullanımının önemini arttırmaktadır. Mesleğimiz bir ekip işi olduğu için iletişim ve sosyal etkileşimin iyi olması gerekiyor. Sağduyulu, iletişime açık ve hastaların en fazla fayda göreceği şekilde en doğru kararları verebilmek için gayret ediyoruz” dedi.
Dr. Öğr. Üyesi Elzem Şen ile gerçekleştirdiğimiz o röportaj…
Öncelikle kısaca kendinizden bahseder misiniz?
1976 yılında Tarsus’ta doğdum. Ortaokul ve lise eğitimimi Tarsus Amerikan Koleji’nde tamamladım. Gaziantep Üniversitesi Tıp Fakültesi’nde 1994-2000 yılları arasında tıp eğitimi aldım. Altı yıl pratisyen hekim olarak görev yaptıktan sonra Gaziantep Üniversitesi Anesteziyoloji ve Reanimasyon Anabilim Dalı’nda araştırma görevlisi olarak çalıştım. Mecburi hizmetimi Gaziantep’te 25 Aralık Devlet Hastanesi Yoğun Bakım Ünitesi ve Cengiz Gökçek Kadın Doğum Hastanesi’nde yaptım. 2014’ten bu yana Gaziantep Üniversitesi Anesteziyoloji ve Reanimasyon Bölümü’nde Dr. Öğr. Üyesi olarak görev yapmaktayım.
Alanınızda yaptığınız çalışmalardan bahseder misiniz?
Alanım ile ilgili olarak kalp damar cerrahisi, böbrek nakil ameliyatları ve genel cerrahi bölümleri için anestezi uygulamaktayım. Bu bölümlerin anestezisi ile ilgili 2015 yılında Belçika’da Gent Üniversitesi’nde 3 ay gözlemci olarak bulundum. Kalp damar cerrahisinde; kalp kapak hastalıkları, çocuk konjenital kalp hastalıkları, aort ameliyatları ve varis hastaları için anestezi uygulamaktayım. Hastanemiz böbrek nakil ameliyatlarında Güneydoğu Anadolu Bölgesi’nde en çok ameliyat gerçekleştiren merkezlerden bir tanesi olmaktayız. Ben de nu merkezin anestezi uygulamalarında görev almaktayım. Genel cerrahi ile ilgili olarak tüm girişimlerde (laparoskopik girişimler, meme cerrahisi, tiroid cerrahisi, obesite cerrahisi, pankreas cerrahisi, kolon cerrahisi ve perianal amaliyatlarda) anestezi uygulamalarımız devam etmektedir.
Anestezi uzmanı denildiğinde çoğu kişinin aklına hastanın ameliyat sırasında uyutulmasını, ağrı sızı çekmeden operasyon geçirmesini sağlayan bir uzman gelir. Bize anestezi hekimliğinden, anestezi hekimlerinin neler yaptığından bahsedebilir misiniz?
Anestezi uzman hekimleri genellikle 11 cerrahi branşla çalışmaktadır. Bu nedenle bütün bu branşları ilgilendiren tıbbi konularda detaylı bilgiye sahip olması gerekmektedir. Dediğiniz gibi anestezi deyince uyutmak ve uyuşturmak akla geliyor fakat ek olarak daha geniş kapsamlı işlemler yapıyoruz. Ameliyathanede adeta ev sahibi gibi olan anestezi hekimlerinin en önemli işlerinden biri organizasyondur. Büyük bir ekibin en önemli parçalarından biri olarak işlerin düzen içinde yürütülmesinde ciddi görevler almaktayız. Anestezi hekimleri sadece ameliyathane organizasyonu değil sayıca giderek artan ameliyathane dışı anestezi uygulamalarında (endoskopi, anjio, EKT, vs) da görev almaktadır. Yoğun bakım ve ağrı yan dallarında da önemli hizmetler verilmektedir.
Anestezi uzmanlarının cerrahi müdahale geçirecek hastalarla ilgili izledikleri yollar nelerdir? Ne gibi görev, yetki ve sorumlulukları vardır?
Hastalarımızı cerrahi müdahale için hazırlarken anestezi polikliniğinde tüm sistemlerini detaylı bir incelemeden geçiriyoruz ve hastanın uygulanacak girişimler açısından risk değerlendirmesini yapıyoruz. Böylece anestezi öncesinde düzenlenmesi gereken durumları (şeker düzeyi, tansiyon değeri vs) ilgili bölümlere danışarak hazırlıyoruz ya da anestezi sırasında gerekli olabilecek tıbbi malzeme, ürün (kan ürünleri vs) ve ilaç hazırlığını tamamlamış oluyoruz. Hastanın anestezi öncesi yaşadığı korku ve endişeyi gidermek diğer bir görev alanımız olmaktadır. Ameliyat esnasında hastanın uyutulmasından uyandırılmasına kadar olan süreçte tüm yaşamsal fonksiyonlarını yakın takip ederek ameliyatlarını en güvenli bir şekilde geçirmelerini sağlıyoruz. Uyandıktan sonra ise ağrılarını dindirmek ve kısa sürede normal hayatlarına dönecekleri şekilde servislerine ulaşmaları için takiplerimizi ve tedavilerimizi devam ettiriyoruz.
Teknolojinin gelişmesine paralel olarak gelişen bir meslek grubundasınız. Bu gelişmeleri yeterli buluyor musunuz?
Kliniğimizde anestezi ile ilgili teknolojik gelişmeleri büyük heyecanla takip ediyoruz. Bu gelişmeler ışığında anestezi uygulamalarımızın daha güvenli, kolay ve faydalı olması için; videolaringoskop ile entübasyon, ultrasonografi ile sinir uyuşturma ve damar yolu girişimleri, transözefageal ekokardiyografi ile kardiyak anestezi takibi ve yeni teknolojik anestezi cihazları ile genel anestezi uygulamalarını yapmaktayız. Teknoloji sürekli yenilenme durumunda olan bir kavramdır ve hayatın her alanında olduğu gibi anestezi alanında da beklentilerimiz devam edecektir.
GAÜN Anesteziyoloji ve Reanimasyon Anabilim Dalı kaç kişilik bir ekipten oluşuyor? GAÜN Anesteziyoloji ve Reanimasyon Anabilim Dalı’nı farklı kılan nedir?
GAÜN Anesteziyoloji ve Reanimasyon Anabilim Dalı 1989 yılında kurulmuştur. Anabilim Dalı Başkanımız Prof. Dr. Lütfiye Pirbudak olup Prof. Dr. Sıtkı Göksu, Prof. Dr. Süleyman Ganidağlı, Prof. Dr. Mehmet Cesur, Prof. Dr. Ayşe Mızrak Arslan, Doç. Dr. Rauf Gül, Dr. Öğr. Üyesi Berna Kaya Uğur ve Dr. Öğr. Üyesi Elzem Şen olmak üzere alanlarında deneyimli 8 kişilik bir öğretim üyesi ekibinden oluşmaktadır. Eğitimlerini sürdüren araştırma görevlisi doktorlar da ekibimiz içerisinde yer almaktadır. Anabilim dalımızda anestezi teknisyenleri ve teknikerleri de görev yapmaktadır. Anestezi Yoğun Bakım Ünitesi 1998’de çalışmaya başlamıştır. Algoloji Ünitesi 2000 yılından itibaren hizmet vermektedir. Gün Hastanesi olarak adlandırılan birimde Günübirlik Anestezi ve Cerrahi Uygulamaları 2007’den beri devam etmektedir. Anestezi polikliniğimizde ameliyat öncesi hazırlık yapılmaktadır. Bir çok branş ile ilgili majör ve minör cerrahilerin uygulandığı 22 adet ameliyathane odası bulunmaktadır. Ameliyathane dışı anestezi uygulamaları ile birlikte preoperatif ve postoperatif bakım ünitelerimizde takiplerimiz aktif olarak devam etmektedir. GAÜN Anesteziyoloji ve Reanimasyon Anabilim Dalı’nı farklı kılan; ekip olarak multidisipliner ve bütüncül bir yaklaşımla çalışıyor olmamız diyebilirim.
Size göre Türkiye’de yeteri kadar Anestezi hekimi hizmet veriyor mu?
Türk Anesteziyoloji ve Reanimasyon Derneği, Türkiye’de 2020 yılında yaklaşık 6500 anestezi uzmanı olduğunu ve hemen hemen dünya ortalamasına yakın olduğunu bildirmiştir. ABD’de 30.060 anestezi uzmanı (1/1000), İngiltere’de 8.200 anestezi uzmanı (1.2/1000) ve Almanya’da 22.000 anestezi uzmanı (2.6/1000) bulunmasına karşın ülkemizde 6500 anestezi uzmanı (0.7 /1000) bulunduğu ifade edilmiştir. Türkiye’nin her hastanesinde anestezi uzmanı bulunduğunu, bu uzmanların yaklaşık 1000 kadarının yoğun bakımlarda görev yaptıkları için göreceli olarak anestezi uzmanı sayısının halen tam doygunluğa ulaşmadığı vurgulanmıştır.
Mesleğiniz çok zorlu bir meslek. Kapalı bir ortamda günlerce çalışmaktasınız. Yapmış olduğunuz işlemler dolayısıyla enfeksiyona açık bir meslek grubusunuz. Mesleğinizin bu zorluklarından bahseder misiniz?
Anestezi alanı, iş yükü ağır olan bir meslek grubunda bulunuyor. Çoğunlukla yüksek riskleri bulunan hastaların tedavilerini üstlendiğimiz için stresli bir çalışma alanı olarak nitelendirebiliriz. Kapalı alanda çalışmak da bu stres durumunu arttırabiliyor. Kan yoluyla ve hava yolu ile bulaşan enfeksiyona açık (Covid virüsü, HIV, Hepatit. Tbc vs) bir meslek grubu olmamız kişisel koruyucu ekipmanların tedariki ve kullanımının önemini arttırmaktadır. Mesleğimiz bir ekip işi olduğu için iletişim ve sosyal etkileşimin iyi olması gerekiyor. Sağduyulu, iletişime açık ve hastaların en fazla fayda göreceği şekilde en doğru kararları verebilmek için gayret ediyoruz.
Sizi çok etkileyen bir anınız var mı?
Anestezi alanında her gün birçok anı kalabiliyor. Beni derinden etkileyen bir anımdan bahsetmek istiyorum. Yoğun Bakım Ünitesinde çalıştığım bir dönemde savaşta yaralanmış olan sivil bir hastamızı ekip arkadaşlarımla tedavi ediyorduk. Ciddi beyin hasarı olduğu için ilgili bölümlerin hekimleri tarafından çok riskli olarak değerlendiriliyordu. Bilinci kapalı ve yapay solunum cihazına bağlıydı. Uzun süredir koma halindeydi ve uyarılara tepkisiz bir durumdaydı. Günlük rutin kontrollerini yaparken hastamın yanına yaklaştım. ‘’Günaydın bugün nasılsınız? Beni duyabiliyor musunuz? ‘’ diye hafifçe omuzuna dokunarak seslendim. Hastam aniden gözlerini açtı ve ben bir anda şok yaşadım. Bir mucizeye tanık olmuştum. Her geçen gün iyileşmesi devam etti ve servise transfer ederek bir anestezi hekiminin yaşayabileceği en güzel duyguyu yaşamıştım.
İleriye yönelik hedefleriniz, beklentileriniz nelerdir?
Yeni teknolojik gelişmelere dayalı, hasta güvenliğinin ve hizmet kalitesinin en yüksek olduğu ortamlarda çalışmayı hedefliyoruz. Ayrıca Anestezi ve Reanimasyon eğitiminin en üst düzeyde yürütülmesini hayal ediyorum. GAÜN Anestezi ve Reanimasyon Anabilim Dalı’nın verdiği hizmetlerin öneminin daha iyi anlaşılmasını ve her açıdan desteklenmesini bekliyorum.
Röportaj: Elif EMİROĞLU SÖNMEZ