Çocuklar İçin Evdeki Gizli Tehlike: Temizlik Maddeleri!
Prof.Dr. Bülent Hayri ÖZOKUTAN | Gaziantep Üniversitesi Tıp Fakültesi, Çocuk Cerrahisi Anabilim Dalı
Evlerde kullanılan temizlik maddeleri, özellikle çocuklarımız için ciddi tehlikeler taşımaktadır. Bir anlık dikkatsizlik yıllar boyu sürecek sağlık sorunlarına hatta ölümlere yol açabilir. Kireç sökücü, yağ çözücü, lavabo açıcı, tuz ruhu gibi temizlik ürünleri, çok güçlü asit veya alkali içerikli maddelerdir. Temas ettikleri yüzeylere ciddi hasarlar verirler. Çoğunlukla kaza olarak alınan bu maddeler, her yaş için bir risk teşkil etse de, 2-5 yaş arası çocuklar için daha büyük bir risk teşkil eder.
Bu maddelerin içilmesi sonucu özellikle yemek borusu ve midede yanıklar meydana gelmektedir. Ciddi yanıklar, erken dönemde bu organlarda delinmeye yol açar. Bu durumda, acil ameliyat gerekir. Ağır olmayan yanıklarda ise erken dönemde bir problem yokmuş gibi görünsede, ortalama 3 hafta sonra yanan bölgenin iyileşmesi esnasında darlık meydana gelir. Yanık sonrası gelişen daralma, yemek borusunda olmuşsa, çocuk bir süre sonra yiyecek ve içecekleri hatta bazen kendi tükürüğünü bile yutamaz hale gelir. Mide çıkışında oluşan darlıklarda ise normal olarak yutabilen çocukların her beslenmeden sonra kustuğu görülür.
Ortaya çıkan darlıkların tedavisinde, aylar veya yıllar süren genişletme işlemlerine veya stent uygulamalarına ihtiyaç duyulur. Bu tedaviye cevap vermeyen hastalarda ise mide veya bağırsak kullanılarak, yemek borusunun yeniden oluşturulduğu ağır ameliyatların yapılması gerekir. Bu tedavinin süreci, oldukça uzun ve riskli olduğu için, hastalar kadar hasta yakınları da yıpranmaktadır.
Bu tür bir kaza ile karşılaşıldığında, çocuk kesinlikle kusturulmamalıdır. Değişik gıda maddelerinin yedirilmesi veya içirilmesinin de bir faydası olmayacağı gibi kusmaya yol açabileceğinden dolayı önerilmemektedir. Çocuğun ağzının içinde yanığın olmaması, bu maddeleri içmediği anlamına gelmez. Böyle bir durumla karşılaşıldığında yapılması gereken en doğru hareket, en yakın sağlık kuruluşuna başvurmak olacaktır.
Sonuçları bu kadar ağır olan bu tür kazalardan korunmak için bazı tedbirleri almak daha doğru bir yöntem olacaktır. Bunun için temizlik maddelerinin çocukların ulaşamayacağı yerlerde ve kilitli dolaplarda muhafaza edilmesi gerekir. Kontrolsüz olarak üretilen ve açıkta satılan temizlik maddelerini almamak, markalı ürünlerde ise çocuk koruma kapağı olan ürünleri tercih etmek bu riski azaltacaktır. Toplumun bu konuda bilinçlendirilmesi ve risk grubunda çocuğu olan ailelerin uyarılması, bu tür kazaları azaltacaktır.Çocuk Cerrahisi Anabilim Dalı olarak bu amaçla yürüttüğümüz bir Toplumsal Duyarlılık Projesi bulunuyor. Tıp Fakültesi öğrencilerinin de katılımıyla aileler bu konuda bilgilendirilerek, önleyici sağlık hizmeti veriliyor.